Dienstmededeling: Sinds vorige week ben ik ook te vinden op Mastodon (en een stappenplan om ook online te gaan)
Het zal geen verbazing wekken dat ook ik sinds kort op Mastodon te vinden ben. En nee, Musk was niet de enige reden. Het emmertje onvrede over Twitter was bij mij al aardig vol geraakt. Musk was slechts een van de laatste druppeltjes die de emmer deed overlopen.
Voor mij begon het met de zogenaamde “promoted tweets”. Tweetberichten met een commerciele boodschap die in je tijdlijn werden geinjecteerd, ongeacht of je wel of geen volger was van de persoon of het bedrijf. Vaak irrelevante boodschappen, die met enige regelmaat ook ergernis opwekken.
Toen kwam dat “blauwe vinkje”, om aan te geven of iemand een geverifieerd persoon (of bedrijf) op het platform was. Ik zag mensen zonder vinkje die volgens mij er wél een hadden moeten krijgen. En van een aantal mensen mét een vinkje was het voor mij een raadsel waarom aan hen wel een vinkje was toegekend. Los van de vraag of je überhaupt wel onderscheid moet maken tussen gebruikers, relevanter was de vraag aan de hand van welke criteria iemand dan een “blauw vinkje” krijgt toegewezen. De criteria die werden gehanteerd waren naar mijn idee selectief en voornamelijk gericht op ‘kwantiteit’ en minder op ‘kwaliteit’. En nu iedereen een “blauw vinkje” kan kopen zie ik dat niet zo snel veranderen.
Joost Evers / Anefo, CC0, via Wikimedia Commons
Reclame, spambotjes, vinkjes. Het was nog wel te doen. Doordat steeds meer mensen zich met het medium gingen bezighouden kwamen er ook andere meningen online. Helemaal prima. Je blokkeert er her een der een paar en that’s it. Maar soms kwamen er ook opvattingen en beelden voorbij waarbij ik mij afvroeg of dat nou wel echt nodig was. En zoals elke gebruiker zou doen als het niet in de haak is, dan meldt je dat aan de uitbater. Dat werkte redelijk totdat de kwaliteit van de moderatie in mijn beleving begon te verslechteren. Uitingen en afbeeldingen die in strijd zijn met de gebruikersvoorwaarden van het platform bleven staan en de gebruikers werden ook niet van het platform geweerd.
Omstreeks die tijd kwam ook Musk in beeld. Zijn wispelturigheid, de tik op de vingers door de Amerikaanse beurswaakhond, zijn plannen voor Twitter, de financiering ervan. Allemaal niet bevorderlijk voor mijn vertrouwen. En daar begon de emmer over te lopen…
Tijd voor iets anders. Maar wat?
Welcome! JoinMastodon.org
Het alternatief dat al sinds 2016 bestaat heet Mastodon. Ik wist dat het bestond maar in de afgelopen jaren zag ik geen aanleiding om een account aan te maken en de boel te gaan verkennen. Totdat er, mede ingegeven door de onrust rond de overname van Twitter, in mijn tijdlijn berichten verschenen van mensen die voor de zekerheid een account hadden aangemaakt bij Mastodon. Voor mij reden om ook maar weer eens een kijkje te gaan nemen en een account aan te maken.
Steeds meer mensen namen een account en al vrij snel begon ook de media er over te berichten. Gevolg, nog meer mensen gingen zich aanmelden. Een prachtig compliment aan de mensen van Mastodon, een project met een visie en dat grotendeels op vrijwilligers en donaties draait (en een paar kleine subsidies in het geval van de software).
📰 Thousands Have Joined Mastodon Since Twitter Changed Hands. Its Founder Has a Vision for Democratizing Social Media (06-11-2022). TIME.
📰 Mastodon gained 70,000 users after Musk’s Twitter takeover. I joined them (02-11-2022). The Guardian.
📰 As Musk reshapes Twitter, academics ponder taking flight (04-11-2022). Science.
📰 Ineens gaat het online niet over trollen en haat, maar over open standaarden en een zinvol debat (04-11-2022). De Volkskrant.
📰 Op Mastodon blijft de haat gevangen in zijn eigen bubbel (06-11-2022). NRC.
💡 Twitter’s problems: a roundup (31-10-2022). Noahpinion.
💡 4 Twitter features Mastodon is better for not having (29-10-2022). Scott.mn.
Dus, ik zit sinds 28 oktober 2022 ook op Mastodon onder de accountnaam (of ‘handle’): @bontrop@mastodon.social
Voor de mensen zonder account, mijn profiel is ook te vinden via https://mastodon.social/@bontrop
Mastodon, here we come!
Het lijkt dan wel op Twitter, er zijn ook verschillen die verwarrend kunnen zijn voor een beginnend gebruiker. Voor de mensen die zelf aan de slag willen gaan met Mastodon heb ik hieronder een overzichtje met tips samengesteld. Om het begrijpelijk te houden ga ik niet al teveel de diepte in. Voor wie verder de diepte in wil gaan en meer wil weten van Mastodon is er tenslotte voldoende informatie elders online beschikbaar. Een aantal van die draadjes [om aan te trekken] zijn ook in dit overzicht opgenomen.
“Mastodon is sinds 2016 opensourcesoftware om zelf een online sociaal netwerk te hosten. Het maakt gebruik van de ActivityPub-standaard, waardoor het naadloos met andere gelijksoortige sites kan communiceren. Het gehele netwerk van deze sites vormt samen een decentraal sociaal netwerk, dat ook wel de Fediverse genoemd wordt.”
bron: Mastodon (software). (9 november 2022). In Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Mastodon_(software)
Voor wie de diepte in wil en meer wil weten over de Fediverse, waar Mastodon onderdeel van is, verwijs ik naar ‘The many branches of the Fediverse‘ van Per Axbom (02-11-2022).
Wel relevant is het besef dat iedereen met een server en deze software (Mastodon) een sociaal netwerk kan opzetten. Als vervolgens meerdere mensen de software op verschillende servers installeren dan ontstaan er ook meerdere sociale netwerken (binnen Mastodon ‘servers’ of ‘instances’ genaamd). En vanwege de ActivityPub-standaard kunnen al die verschillende sociale netwerken ook nog eens met elkaar communiceren. Als gebruiker is het daardoor niet meer nodig om bij elk van deze sociale netwerken een account aan te maken. Om te kunnen communiceren met mensen, ook al zitten ze bij een ander sociaal netwerk, is het hebben van één account bij een van deze sociale netwerken voldoende.
Ik versta daarom onder het begrip ‘Mastadon’ niet alleen de software maar ook deze verzameling van verschillende en onderling met elkaar verbonden sociale netwerken.
De eerste stappen
1. Begin met het installeren van de Apps. Hieronder de apps waar ikzelf mee werk (iOS) of het meest over gehoord heb:
🍎 iTunes
🤖 Playstore
2. Om een account aan te maken moet je een server kiezen. Daar kun je heel ingewikkeld over doen of niet. Bedenk dat je altijd nog kunt overstappen naar een andere server, dus het maakt in principe niet veel uit welke server je kiest om mee te starten. Om het maken van een keuze te vergemakkelijken volgt hieronder een aantal servers. Van deze selectie kan ik akademienl.social van harte aanbevelen. Voor wie zelf een keuze wil maken uit het grote aantal beschikbare servers zijn er hulpmiddelen beschikbaar. Ikzelf heb gewoon at random een server gekozen.
Vanwege de toegenomen drukte is het bij een aantal van deze servers momenteel niet mogelijk een account aan te maken.
Omdat iedereen met de juiste vaardigheden een ‘server’ of ‘instance’ kan opzetten is het wachten op de eerste Nederlandse overheden, instellingen, bedrijven en/of organisaties die met een eigen server/instance komen en het voorbeeld van de Europese Unie (https://social.network.europa.eu/), de Duitse ‘Federal Commissioner for Data Protection and Freedom of Information’ (BfDI: https://social.bund.de/) en het Massachusetts Institute of Technology (https://mastodon.mit.edu/) gaan volgen.
Zelf naar een server/instance zoeken?
⚡ Join Mastodon: Servers – https://joinmastodon.org/nl-NL/servers
⚡ Wizard: Mastodon instances – Let me help you choose an instance – https://instances.social/
⚡ Fediscience.org Serverlist: Academic and research Mastodon servers – https://fediscience.org/server-list.html
3. Na het bevestigen van de account kun je gaan inloggen. Om alle functionaliteiten tot je beschikking te hebben ga met de internet browser op je desktop naar de webpagina van je server/instance en log daar in op je account (de pagina waar je je ook hebt aangemeld). Nadat je bent ingelogd kun je via de instellingen je profiel in orde gaan maken en en ‘Tweestapsverificatie‘ inschakelen(!). Om snel van start te gaan kun je hier natuurlijk ook gewoon je Twitter bio copy-pasten.
4. Alvorens Mastodon verder te gaan ontdekken raad ik aan om kennis te nemen van de handleiding en andere hulpbronnen. Je hoeft ze nog niet van A tot Z te lezen maar leg ze wel vast of bookmark de pagina’s. Veel van de vragen die ik de afgelopen week op Mastodon voorbij zag komen waren met behulp van deze documenten namelijk snel en eenvoudig te beantwoorden.
📌 Fedi.Tips is an informal, unofficial guide for non-technical people who want to use Mastodon and the wider Fediverse – https://fedi.tips/
📌 Mastodon documentation (dé handleiding) – https://docs.joinmastodon.org
📌 Mastodon quick start guide – https://blog.joinmastodon.org/2018/08/mastodon-quick-start-guide/
📌 Mastodon Help – https://mastodon.help/
Overig interessant materiaal om in te grasduinen:
💡 What is Mastodon? (05-11-2022, updated 08-11-2022). Humanities Commons.
💡 Hoe begin je op Mastodon? (29-10-2022). Digging the Digital.
💡 A Brief Mastodon Guide for Social Media Worriers (27-04-2022). Axbom.
💡 10 quick Mastodon tips (28-10-2022). Axbom.
💡 Getting Started With Mastodon (13-08-2018). Kev Quirk.
💡 How Does Mastodon Work? (11-06-2020). Kev Quirk.
💡 You may be using Mastodon wrong (28-10-2022). Carlos Fenollosa.
💡 Een how -to -mastodon & fediverse voor publieke organisaties (03-11-2022). PublicSpaces.
💡 #Handig – handigheidjes die ik m.b.v. deze hashtag verzamel/bundel op Mastodon.
5. Gebruikers van Firefox raad ik aan om eerst de Simplified Federation!-plugin te installeren. Met deze plugin hoef je niet telkens je Mastodon handle (in mijn geval @bontrop@mastodon.social) in te voeren alvorens iemand van een ander netwerk te kunnen volgen. De plugin doet dit voor je en brengt je gelijk naar de pagina om op de knop volgen te kunnen klikken.
🦊 Simplified Federation! – Get this Extension for Firefox (en-US)
https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/mastodon-simplified-federation/
Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.
6. Je hebt een account en je weet de handleiding inmiddels te vinden. Tijd om mensen te gaan volgen op dit nieuwe platform. De mensen die nog een Twitter account hebben kunnen met behulp van een aantal tools een CSV-bestand met contacten downloaden. Dit bestand kan vervolgens weer in Mastodon worden geïmporteerd (onder: Instellingen > Importeren en exporteren > Importeren). Om je lijst met volgers te kunnen importeren selecteer je ‘samenvoegen’ en klik je vervolgens op uploaden. Het systeem doet de rest. Let wel op dat je het juiste importype selecteert. Deze staat standaard op ‘Volglijst’. Wees daar dus bedacht op als je je Twitter blokkeringslijst wilt importeren!
Maar hoe kom je aan een CSV-bestand met Twitteraars die ook op Mastodon te vinden zijn? Dat kan met behulp van de volgende tools:
🔎 Debirdify (also scans lists, blocklists, mutelists)
https://pruvisto.org/debirdify/
🔎 Fedifinder
https://fedifinder.glitch.me/
7. Terwijl de Mastodon server haar werkt doet kun je in de tussentijd alvast naar mijn profiel gaan en mij gaan volgen. Ga naar de webpagina https://mastodon.social/@bontrop en klik op ‘Volgen’. Als je op een andere server zit dan ik (mastodon.social) dan opent zich een pop-up venster waar je je eigen Mastodon handle moet invoeren. De rest wijst vanzelf. Bij Firefox gebruikers die stap 5 hebben opgevolgd verloopt dit vaak wat soepeler en is de handle door de plugin reeds verstuurd.
Je kunt mij ook vinden door binnen Mastodon te zoeken naar de handle: @bontrop@mastodon.social
Ik zie de ‘Nieuwe volger’ notificatie wel verschijnen 😉
8. Andere manieren om mensen te vinden zijn het bekijken van de volgerslijst van andere mensen op Mastodon, de tijdlijn in de gaten houden of daar interessante mensen voorbijkomen, en er zwerven inmiddels al meerdere lijsten rond van mensen die interessant zijn om te volgen. Hieronder worden aantal van die lijsten weergegeven:
🔎 Academics on Mastodon – https://github.com/nathanlesage/academics-on-mastodon
🔎 Fedi.Directory – https://fedi.directory/
🔎 Fediverse.info – https://fediverse.info/explore/people
🔎 Trunk: allows you to mass-follow a bunch of people in order to get started with Mastodon or any other platform on the Fediverse – https://communitywiki.org/trunk
9. Van een aantal (pre-)print servers zijn ook (bot)accounts op Mastodon te vinden die interessant zijn om te volgen.
In Mastodon volg ik deze accounts ook m.b.v. een aparte lijst die ik ‘Research output’ heb genoemd. Deze lijst heb ik vervolgens als aparte kolom in de ‘geavanceerde webomgeving’ vastgepind zodat ik deze realtime kan volgen.
Veel plezier, en Toot je later!
10. Deze stap is alleen voor overheden, instanties, instellingen e.d. Zet als het kan een eigen server op.
💡 Running your own server on Mastodon and the Fediverse. Fedi.Tips.
💡 Mastodon – Documentation: Running your own server.
💡 EU Joins Mastodon Social Network, Sets Up Its Own Server (28-04-2022). PCMag.com.
Vergissingen en fouten zijn menselijk.
Heeft u een fout ontdekt of heb ik iets anders gemist? Geef het gerust aan mij door via bijvoorbeeld het contactformulier.
Andere tools (niet Mastodon-gerelateerd) met focus op privacy en/of veiligheid
🛡️ A Real-Time Website Privacy Inspector – https://themarkup.org/blacklight
🛡️ Blocked in China: Test if a site is blocked in China – https://www.comparitech.com/privacy-security-tools/blockedinchina/
🛡️ Electronic Frontier Foundation (EFF): Tools from EFF’s Tech Team – https://www.eff.org/pages/tools
🛡️ Guardian Project: Our apps – https://guardianproject.info/apps/
🛡️ Signal: Speak Freely. Say “hello” to a different messaging experience. An unexpected focus on privacy, combined with all of the features you expect. – https://signal.org/
🛡️ Tor Project: Anonymity Online – https://www.torproject.org/